آرای دیوان عالی کشور

دعوای استرداد جهیزیه

محتویات پرونده محاکماتی دلالت دارد که خانم س. ش. دادخواستی به خواسته استرداد جهیزیه با احتساب خسارت دادرسی به طرفیت خوانده آقای س. ا. تقدیم شعبه *نموده مطابق درخواست بدوا صدور قرار تامین خواسته و سپس رسیدگی و صدور حکم در ماهیت را خواستار شده است پرونده جهت رسیدگی به شعبه دوم ارجاع گردیده است. عمده دفاع خوانده ان است. که زوجه تمام حقوق مالی خود را طبق سند رسمی شماره ۲۶۲۲۲ ۱۴۰۰/۱۱/۳۰ در حق نامبرده بذل کرده است.
نمونه آرای دیوان عالی کشور

 رای دادگاه دیوان عالی کشور شهرستان البرز  به شماره دادنامه 140101920000490898 به تاریخ 1402/12/14

پرونده کلاسه *تصمیم نهایی شماره *
خواهان: خانم س. ش. فرزند ب. به نشانی *
خوانده: آقای س. ا. فرزند ع. به نشانی *
خواسته ها:
۱. استرداد جهیزیه
۲. مطالبه خسارت دادرسی

بسمه تعالی
با توجه به محتویات پرونده موضوع تقاضای اعمال ماده ۴۷۷ قانون ایین دادرسی کیفری به کلاسه *و گزارش تهیه شده از سوی قاضی محترم حوزه سازمان *که نظریه مشورتی اقای ع. ر. معاون محترم قضایی رییس کل سازمان *و خانم ز. ف. ر. ق. قاضی حوزه سازمان *البرز هم اخذ گردیده است. ( با عنایت به عدم دسترسی به قاضی محترم صادرکننده دادنامه امکان اخذ نظریه ایشان میسور نمی باشد. ) ، به نظر می رسد رای قطعی صادر شده از شعبه *به شرح دادنامه شماره *مورخ ۲۳/۰۴/۱۴۰۱ به امضا اقای م. د. که به موجب دادنامه مذکور در خصوص دادخواست خانم س. ش. به طرفیت آقای س. ا. به خواسته استرداد جهیزیه حکم بر رد دعوی صادر گردیده است ، به جهات اتی خلاف بین شرع می باشد.:

اولا: بنا به دلایل و مدارک ارائه شده از جمله استشهادیه و روگرفت مجموعه فاکتورهای پیوستی خواهان خانم س. ش. که در بدو زندگی مشترک نسبت به تهیه جهیزیه و انتقال ان ها به منزل زوج اقدام کرده است

ثانیا: براساس عرف حاکم در ازدواج های ایرانی تهیه جهیزیه عهده زوجه می باشد. و در مصداق مطروح دلیل یا مدرکی که مثبت خلاف این عرف باشد. ارائه نشده است

ثالثا: مرجع رسیدگی کننده با فرض انتقال جهیزیه به منزل زوج مستند رد دعوی زوجه را اقرار نامه غیر مالی شماره *مورخ ۳۰/۱۱/۱۴۰۰ دفترخانه شماره ۱۳۷۶ قرار داده است. این در حالی است. که این سند به هیچ وجه بیانگر انصراف یا اقرار زوجه به استرداد جهیزیه یا ابرا زوج از تحویل ان ها نمی باشد. ضمنا در دادنامه شماره *مورخ ۱۴/۰۶/۱۴۰۱ شعبه *که زمانا موخر بر تاریخ اقرار نامه مزبور می باشد. زوج حق اقدام مستقل در اقدام پیرامون جهیزیه را برای خود محفوظ داشته و این مهم به تایید و تنفیذ زوج و محکمه خانواده رسیده است.

رابعا و نتیجتا: با توجه به اثبات و احراز انتقال جهیزیه به منزل زوج و انتفای رابطه زوجیت و توجها به این که سند اقرار مزبور به هیچ دلالت بر انصراف زوجه از استرداد جهیزیه ندارد. ، نتیجه حاصل از دعوی در مباینت با دلایل و مدارک صدرالاشاره و مضیع حقوق متقاضی اعاده می باشد. لذا نظر به موارد مذکور ، رای صادر شده به نظر خلاف بین شرع بوده و با استناد به تبصره ۳ ماده ۴۷۷ قانون ایین دادرسی کیفری ضمن تقاضای تجویز اعاده دادرسی از محضر مبارک رییس محترم قوه قضاییه ، در اجرای ماده ۴ دستورالعمل اجرایی شماره *۴/۹۰۰۰ مورخ ۰۹/۰۹/۱۳۹۸ ریاست معظم قوه قضاییه و بخشنامه شماره */۹۰۰۰ مورخ ۲۱/۰۴/۱۴۰۰ رییس محترم حوزه ریاست قوه قضاییه ، گزارش تنظیم شده به همراه پرونده محاکماتی ۴۶+۲۱ برگ جهت هرگونه اقدام مقتضی ایفاد می گردد.

رأی شعبه دیوان عالی کشور
متقاضی: خانم س. ش. در اجرای ماده ۴۷۷ قانون ایین دادرسی کیفری
موضوع رسیدگی: درخواست اعاده دادرسی نسبت به دادنامه شماره *– ۱۴۰۱/۷/۳۰ صادره از شعبه *
مرجع رسیدگی: شعبه *
هییت شعبه اقایان: ع. ح. ( رییس ) ، دکتر م. ع. ( مستشار )


خلاصه جریان پرونده:
محتویات پرونده محاکماتی دلالت دارد. که: خانم س. ش. دادخواستی به خواسته استرداد جهیزیه با احتساب خسارت دادرسی به طرفیت خوانده اقای س. ا. تقدیم شعبه *نموده مطابق درخواست بدوا صدور قرار تامین خواسته و سپس رسیدگی و صدور حکم در ماهیت را خواستار شده است. پرونده جهت رسیدگی به شعبه دوم ارجاع گردیده است. عمده دفاع خوانده ان است. که زوجه تمام حقوق مالی خود را طبق سند رسمی شماره ۲۶۲۲۲ ۱۴۰۰/۱۱/۳۰ در حق نامبرده بذل کرده است. قاضی شورا پس از رسیدگی طی دادنامه شماره *۱۴۰۱/۴/۲۳ دعوی خواهان را غیر وارد تشخیص و حکم به رد دعوی خواهان صادر کرده است. و مضافا به شرح دادنامه شماره *۱۴۰۱/۴/۲۳ در خصوص درخواست تامین خواسته نیز حکم به رد دعوی خواهان صادر کرده است. رای صادره؟؟ اعتراض خواهان به شرح دادنامه شماره *۱۴۰۱/۷/۳۰ شعبه *تایید شده است. با دادخواهی خواهان رییس کل سازمان *به شرح گزارش قید شده به جهات ذیل ارای صادره را واجد اشکال اعلام داشته است: اولا: بنا به دلایل و مدارک ارائه شده از جمله استشهادیه و رو گرفت. مجموعه فاکتورهای پیوستی خواهان خانم س. ش. که در بدو زندگی مشترک نسبت به تهیه جهیزیه و انتقال انها به منزل زوج اقدام کرده است. ثانیا: بر اساس عرف حاکم. در ازدواج های ایرانی تهیه جهیزیه عهده زوجه می باشد. و در مصداق مطروح دلیل یا مدرکی که مثبت خلاف این عرف باشد. ارائه نشده است. ثالثا: مرجع رسیدگی کننده با فرض انتقال جهیزیه به منزل زوج مستند رد دعوی زوجه را اقرار نامه غیر مالی شماره *مورخ ۱۴۰۰/۱۱/۳۰ دفترخانه شماره ۱۳۷۶ قرار داده است. این در حالی است. که این سند به هیچ وجه بیانگر انصراف یا اقرار زوجه به استرداد جهیزیه یا ابرا زوج از تحویل انها نمی باشد. ضمنا در دادنامه شماره *مورخ ۱۴۰۱/۰۶/۱۴ شعبه *که زمانا موخر بر تاریخ اقرار نامه مزبور می باشد. زوج حق اقدام مستقل در اقدام پیرامون جهیزیه را برای خود محفوظ داشته و این مهم به تایید و تنفیذ زوج و محکمه خانواده رسیده است. رابعا و نتیجتا: با توجه به اثبات و احراز انتقال به منزل زوج و انتفای رابطه زوجیت و توجها به این که سند اقرار مزبور به هیچ دلالت بر انصراف زوجه از استرداد جهیزیه ندارد. نتیجه حاصل از دعوی در مباینت با دلایل و مدارک صدر الاشاره و مضیع حقوق متقاضی اعاده می باشد. لذا نظر به موارد مذکور ، رای صادر شده به نظر خلاف بین شرع بوده و با استناد به تبصره ۳ ماده ۴۷۷ قانون ایین دادرسی کیفری ضمن تقاضای تجویز اعاده دادرسی دارم. با ارسال پرونده به حوزه معاونت قضایی و تایید مراتب توسط مشاوران حوزه معاونت قضایی با ان موافقت ریاست محترم قوه قضاییه پرونده به دیوان عالی کشور ارسال و جهت دستور جهت رسیدگی به این شعبه ارجاع شده است.

هیات شعبه در تاریخ بالا در تشکیل گردید. پس از قرائت گزارش اقای ع. ح. عضو ممیز و ملاحظه اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رای میدهد:


رای شعبه
جهات اشعاری در گزارش رییس کل سازمان *که با تفصیل و تجزیه و تحلیل صحیح و استدلال منطبق بر موازین قانونی ارا صادره در رد دعوی خواهان مخدوش دانسته و به تایید مشاوران حوزه معاونت قضایی رسیده است. در خور پذیرش است. زیرا اولا مستندا ابرازی و فاکتورهای ارائه شده بر مالکیت خواهان نسبت به اقلام جهیزیه ادعایی دلالت دارد. ثانیا خوانده منکر مالکیت خواهان نیست بلکه دفاعیاتش تماما معطوف به این مطلب است. که طبق اقرارنامه رسمی شماره *۱۴۰۰/۱۱/۳۰ *جهیزیه در حق وی بذل شده است. حال انکه مدلول اظهارنامه ناظر به حقوق مالی ناشی از زوجیت است. یعنی انچه که با عقد نکاح در حق زوجه قرار می گیرد. نظیر نفقه و مهریه … … والا جهیزیه مالی مستقل و زایید عقد نکاح نیست تا داخل در بذل قرار گیرد. قرینه قوی دیگر به جهت این استنباط مفاد دادنامه شماره *۱۴۰۱/۶/۱۴ شعبه *می باشد. که در ان زوجه استرداد جهیزیه را محفوظ داشته است. و تاریخ ان نیز موخر بر اقرارنامه می باشد. بنا علیهذا ارا صادره ( هر چند در رای دادگاه شماره دادنامه معترض عنه اشتباه قید شده است. ) که بدون توجه به مراتب انشا گردیده است. واجد اشکال می باشد. مستندا به ماده ۴۷۷ قانون ایین دادرسی کیفری با نقض تمامی ان ها دادنامه شماره *۱۴۰۱/۴/۲۳ و ۰۱۸۸۸۶۸۶۶ ۱۴۰۱/۴/۲۳ شعبه *و دادنامه شماره *۱۴۰۱/۷/۳۰ شعبه *حقوقی *مستند به ماده ۱۹۷ قانون ایین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی حکم به الزام خوانده به استرداد جهیزیه زوجه به شرح سیاهه و لیست پیوست دادخواست و پرداخت هزینه دادرسی تودیع شده به مبلغ ۸۹۷/۵۰۰ ریال در حق خواهان صادر و اعلام میدارد. این رای قطعی است.

شعبه *رییس: ع. ح. مستشار: م. ع.

آخرین آرای دیوان عالی کشور