پیام: بزه تحصیل مال مسروقه توسط کسانی قابل تحقق است که به هیچ نحو اعم از مشارکت یا معاونت در اصل بزه سرقت مداخله نداشته اند؛ بنابراین صدور حکم مجازات بابت تحصیل مال مسروقه درخصوص معاون بزه سرقت فاقد وجاهت قانونی است.
عنوان: مسئول رد مال در بزه سرقت
پیام: مسئولیت رد مال در بزه سرقت متوجه مباشر جرم بوده و صدور حکم به رد مال درخصوص معاون فاقد وجاهت قانونی است.
شماره دادنامه قطعی :
تاریخ دادنامه قطعی :
1399/10/30
گروه رأی:
کیفری
رأی خلاصه جریان پرونده
آقای د. ج. ه. با تقدیم شکواییه ای به دادسرای تبریز از شخصی که با خوراندن اش سمی ، وی را مسموم و بیهوش نموده و کاپشن و سه میلیون تومان وجه نقد و درام ارمنی او را به سرقت برده است شکایت نموده است. متعاقبا سرقت های دیگری که با روش مشابه و با بیهوش نمودن از طریق خوراندن غذا و نوشیدنی ها با شکایت آقایان ن. چ. ، ج. د. ، ی. ح. ز. و ح. م. ا. لق کشف شده است. با هماهنگی یکی از شکاه و ترتیب قرار صوری متهم ر. ا. پ. شناسایی و دستگیر می شود و در بازرسی بدنی از نامبرده دو عدد سرنگ حاوی مواد مسموم کننده ( خواب اور ) از وی کشف که در آزمایشگاه محتویات آن ماده دارویی کلونازپام تایید شده است. متهم در تحقیقات بعمل امده در دایره آگاهی اعلام نموده است: یکی دو تا دوست داشتم که اسمش ح. ب. و م. م. است آنها با گوشی خودشان در تانگو طرف ها را شناسایی و سر قرار می کشاندن و من هم که در دست آنها فیلم داشتم آنها مجبور به این کار کردن تا فیلم من را پخش نکنند. کننده کار من بودم و سر قرار با شاکی من می رفتم آنها را از قبل به رستورانی دعوت می کردیم سپس با رفتن به سر قرار که من می رفتم اقدام به مسموم کردن آنها با موادی که گفتم می کردم. سپس قبل از اثر کردن دارو با به دست آوردن رمز کارت یا بعضا موقع حساب کردن پول خوردنی ها، رمز آنها را می فهمیدم و از حساب آنها پول برداشت می کردم پرونده ها در شعبه *مورد رسیدگی قرار گرفته و در تحقیقات بعمل آمده از ناحیه بازپرس متهم اعلام نموده است: ح. ب. و م. م. که دوست بنده بودند از من فیلم گرفته بودند و مرا مجبور به این کار کردند. که دارو را به آش بریزم و پول های آقای ج. را بدزدند. دارویی که دوستانم در سورنگ به من داده بودند را در آش های ج. ریختم و بعد از مدتی رانندگی بیهوش شد و دوستانم آمدند و پول و کاپشن آنان را بردند. متهم ح. ب. در تحقیقات بازپرسی اظهار نموده است: ر. ا. با استفاده از گوشی من که تانگو را نصب کرده بود موردها را پیدا می کرد و خودش به سر قرار می رفت و من در جریان سرقت و بیهوشی هیچ نقشی نداشته و حتی شاکی ها از ما شکایت ندارند و ر. تا بحال به ما یک ماه اجاره منزل مجردی را داده و دویست هزار تومان پول بابت استفاده از گوشی ما داده است. متهم م. م. نیز اظهار داشته است من در سرقت ها نقشی نداشتم و سر قرار هم نرفته ام بلکه ر. ا. دوست و همشهری ما که در منزل اجاره ای ما اقامت داشت با استفاده از گوشی من از برنامه تانگو با شاکی ها قرار می گذاشت و پس از رفتن به سر قرار و مسموم کردن آنها اقدام به سرقت می کرد. فقط در چند مورد مبالغی وجه نقد از بابت استفاده کردن از گوشی ها و کمک به اجاره منزل به من و دوستم ح. داده است. متهم مذکور در تحقیقات بعدی اعلام نموده است. که ششصد هزار تومان بابت اجاره ح. و دویست هزار تومان بابت استفاده از گوشی هایمان به ما داده بود و یک گوشی داده بود و فقط یکبار شاکی را که اهل *بود به شهرش رساندیم. متهم ر. ا. در تحقیقات بعدی موضوع فیلم و اجبار سایر متهمان را انکار نموده است و بر تادیه وجوه و گوشی موبایل مسروقه به آنان تاکید نموده است. بازپرس با اخذ اخرین دفاع از متهمان قرار جلب به دادرسی صادر نموده است. اتهامات متهم فرجام خواه ح. ب. دایر بر ۱ معاونت در ۵ فقره سرقت مقرون به ازار از طریق کمک به متهم ر. ا. جهت یافتن طعمه و کشاندن مالباختگان به سر قرار از طریق نرم افزار تانگو ۲ تحصیل مال مسروقه از طریق قبول ۵ اسکناس هزار درامی ارمنستان به وی تفهیم گردیده است. متهم اظهار داشته: بنده از اینکه ر. ا. طرف ها را مسموم می کند یا می رباید اطلاعی نداشتم و فقط درحد سرقت می دانستم و بر همین دلیل او از گوشی بنده برای قرار گذاشتن استفاده می کرد و تنها چیزی هم که او به من داده بود همان ۵ اسکناس هزار درامی *بود. پشیمانم و تقاضای تخفیف دارم. اتهامات متهم فرجام خواه م. م. دایر بر ۱ معاونت در ۵ فقره سرقت مقرون به آزار ۲ تحصیل مال مسروقه از طریق قبول ۵ اسکناس هزار درامی ارمنتسان و قبول یک دستگاه گوشی تلفن همراه تفهیم و در دفاع اظهار داشته است: اتهامات را قبول دارم. البته بنده اطلاع نداشتم که ر. طعمه ها را بیهوش می کند و فقط در حد سرقت اطلاع داشتم، ( توضیح اینکه گزارش صرفا در خصوص دو متهم یادشده و موصوعات مرتبط با فرجام خواهی آنان ادامه می یابد عضو ممیز ). با موافقت دادیار اظهارنظر کیفر خواست صادر و پرونده به شعبه *ارجاع پس از جری تشریفات قانونی و تهیه گزارش و تشکیل جلسه مقدماتی دستور تعیین وقت و احضار طرفین و وکلای آنان و دادستان صادر گردیده است. جلسه دادگاه با حضور متهمان فرجام خواه و وکیل آنان و نماینده دادستان و ا. از شاکیان ج. د. ی و در غیاب سایر شکات تشکیل شده است. متهم ح. ب. اظهار داشته است که گوشی ام را به ا. اجاره دادم و بر روی گوشی من برنامه تانگو را نصب کرد و با گوشی من چند بار آدمی پیدا کرد و من که فهمیدم اخاذی می کند به آدم هایی که به تانگو می آمدند پاک می کردم و ۵ درام را به صرافی فروختم و به ر. دادم و با آن پول برای ما ناهار خرید. متهم م. م. اظهار داشته است: قبول دارم که ر. مقدار پنج اسکناس درامی *و یک دستگاه گوشی سامسونگ بخاظر بدهی اش به من داده است. دادگاه با اخذ دفاعیات وکیل متهمان مذکور و اخذ آخرین دفاعیات طی دادنامه شماره *متهم ح. ب. را از بابت معاونت در ۵ فقره سرقت مقرون به ازار به ۵ فقره حبس دو سال و ۵ فقره ۴۰ ضربه شلاق تعزیری و از باب تحصیل مال مسروقه به تحمل شش ماه حبس و بیست صربه شلاق تعزیری و رد مال ( ۵ اسکناس هزار درامی ارمنستان ) در حق شاکی و متهم م. م. را از بابت معاونت در ۵ فقره سرقت مقرون به آزار به ۵ فقره دو سال حبس و ۵ فقره ۴۰ ضربه شلاق تعزیری و از بابت تحصیل مال مسروقه به تحمل شش ماه حبس و بیست ضربه شلاق تعزیری و رد مال ( یک گوشی تلفن همراه و پنج اسکناس هزار درامی ارمنستان ) در حق شاکی منصوص د. ک. ه. محکوم نموده است. وکیل متهمان مذکور در مهلت قانونی نسبت به دادنامه مذکور فرجام خواهی نموده است و اعلام داشته جرایم واقع شده با مهارت های خاص متهم اصلی و انحرافات جنسی شکات محقق شده است و موکلین وی مرتکب جرمی نگردیده اند و تقاضای برائت آنان را نموده است. عضوممیز م. ع.
هیات شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید. پس از قرائت گزارش عضو ممیز، ملاحظه اوراق پرونده و نظریه کتبی آقای غ. ا. دادیار دادسرای دیوان عالی کشور اجمالا مبنی بر: نسبت به محکومیت متهمین به تحصیل مال مسروقه و رد مال تقاضای نقض و نسبت به اتهام معاونت در پنج فقره سرقت مقرون به آزار بلحاظ تصویب قانون کاهش مجازات حبس تعزیری و تقلیل مجازات صرف نظر از اینکه بر احراز اصل بزهکاری ایرادی متصور نیست تقاضای نقض و ارجاع به شعبه هم عرض را دارم شور نموده و مبادرت به صدور رای می نماید.:
رأی شعبه دیوان عالی کشور
الف فرجام خواهی آقای ف. ا. به وکالت از آقایان م. م. ع. ک. و ح. ب. ن. نسبت به بخشی از دادنامه شماره *صادره از شعبه *ناظر به محکومیت آنان به تحصیل مال مسروقه و رد اموال دریافتی از سارق وارد است: زیرا ۱ اتهام تحصیل مال مسروقه انتسابی به متهمان فرجام خواه با عنایت به نقش مداخله گرایانه آنها در اصل سرقت ها به عنوان معاونت با ماده ۶۶۲ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۵ انطباق ندارد، زیرا از توجه به قیودات مندرج در ماده علم و اطلاع یا وجود قرائن اطمینان آور و ظاهر آن چنین مستفاد میگردد که ماده مذکور از کسانی که در بزه سرقت به نحوی از آنها از جمله معاونت دخالت داشته اند انصراف دارد. ۲ رد مال تکلیفی است که قانون برای سارق یا رباینده مال مقرر داشته و برای معاون جرم چنین تکلیفی مقرر نگردیده است. از این رو رای فرجام خواسته مخالف قانون صادر شده و مستندا به بند ب ماده ۴۶۹ قانون آیین دادرسی کیفری نقض و رسیدگی مجدد به شعبه هم عرض ارجاع می گردد.
ب رای فرجام خواسته در قسمت احراز بزهکاری فرجام خواهان به اتهام معاونت در پنج فقره سرقت مقرون به آزار با توجه به مندرجات پرونده و رسیدگی های صورت گرفته و جهات و دلایل مندرج در رای صحیح و خالی از اشکال است و اعتراضات وکیل فرجام خواهان از این حیث موجه و موثر در نقض نیست، لکن چون دادگاه با رعایت مقررات تعدد موضوع ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۹۲ برای متهمان مجازات تعیین کرده ولی بعد از صدور رای فرجام خواسته ماده مذکور به موجب ماده ۱۲ قانون کاهش مجازات حبس تعزیرات اصلاح گردیده و این امر با توجه به این که مقررات ماده ۱۳۴ اصلاحی مساعدتر به حال فرجام خواهان می باشد. به حکم ماده ۱۰ قانون مجازات اسلامی مصوب ۹۲ در مجازات آنان موثر است، از این رو رای فرجام خواسته در قسمت تعیین مجازات برای فرجام خواندگان مستندا به شق ۴ بند ب ماده ۴۶۹ قانون مرقوم رای وحدت رویه شماره *هیات عمومی دیوان عالی کشور نقض و رسیدگی و تعیین مجازات برای فرجام خواندگان با رعایت ماده ۱۳۴ اصلاحی به شعبه هم عرض ارجاع می گردد.
شعبه *رییس: ج. ا. عضو معاون: م. ع.
منبع: سامانه ملی آرای قضایی
