شماره نظریه : 7/1403/971شماره پرونده : 1403-122-971حتاریخ نظریه : 1404/04/17
استعلام :
به استحضار می‌رساند به موجب قانون بخش تعاون اقتصاد جمهوری اسلامی ایران مصوب 1370 با اصلاحات و الحاقات بعدی و آیین‌نامه مواد 6 و 20 این قانون مصوب 9/11/1389 وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی تشکل‌های تأمین نیاز حرفه‌ای و صنفی در قالب تعاونی قابل تأسیس و فعالیت می‌باشند. با استفاده از مفاد ماده 94 قانون شرکت‌های تعاونی مصوب 1350 با اصلاحات بعدی شرکت‌های تعاونی تأمین نیاز صنفی تأسیس شده و مشغول فعالیت هستند. همچنین وفق مواد 1 و 2 قانون بهبود مستمر محیط کسب و کار مصوب 1390 با اصلاحات و الحاقات بعدی، تشکل‌های اقتصادی به منظور حفظ حقوق، منافع مشروع، قانونی و بهبود وضعیت اقتصادی و ساماندهی فعالیت اعضا تشکیل می‌شوند. در همین راستا معاونت امور تعاون وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در گروه شغلی استادکاران و کارگران ساختمانی اساسنامه نمونه‌ای را تهیه و برای تصویب در مجامع عمومی تعاونی‌های مشمول به سراسر کشور ابلاغ کرده است. در ماده 18 قانون بهبود مستمر محیط کسب و کار مصوب 1390 با اصلاحات و الحاقات بعدی و ماده 131 قانون کار مصوب 1369 این موضوعات و خدمات مشمول تشکل‌های صنفی دانسته شده و با فعالیت تعاونی‌های تأمین نیاز صنفی منطبق است. با عنایت به موارد و مقررات پیش‌گفته و به‌رغم جایگاه قانون بخش تعاون اقتصاد جمهوری اسلامی ایران مصوب 1370 با اصلاحات و الحاقات بعدی در اسناد بالادستی، سند راهبردی بخش تعاون، قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران مصوب 1403 و افزایش سهم بخش تعاون به بیست و پنج درصد در اقتصاد جمهوری اسلامی ایران، مواد 1 تا 29 قانون بهبود مستمر محیط کسب و کار مصوب 1390 با اصلاحات و الحاقات بعدی و تأکید بر تشکل صنفی دارای ماهیت اقتصادی و تأکید ماده 22 این قانون بر اولویت بخش تعاون در مقایسه با دیگر تشکل‌های موازی با فرض عدم شمول حکم ماده 18 قانون بهبود مستمر محیط کسب و کار مصوب 1390 با اصلاحات و الحاقات بعدی بر تعاونی‌های تأمین نیاز صنفی که تابع قانون بخش تعاون اقتصاد جمهوری اسلامی ایران مصوب 1370 با اصلاحات و الحاقات بعدی و آیین‌نامه صدرالذکر بوده و در چهارچوب اساسنامه تصویبی در مجامع عمومی تشکیل شده و فعالیت می‌کنند، خواهشمند است اعلام فرمایید آیا حکم ماده 18 یادشده بر محرومیت و محدودیت تعاونی‌های تأمین نیاز صنفی در امر ارائه خدمات به استادکاران و کارگران ساختمانی در چهارچوب اساسنامه تصویبی، دلالت دارد؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :
حکم مقرر در ماده 18 قانون بهبود مستمر محیط کسب و کار مصوب 1390 با اصلاحات و الحاقات بعدی، در مورد فعالیت‌های تشکل‌های صنفی شاغلان در بخش ساختمان با جواز فعالیت‌های شرکت‌های تعاونی تهیه و توزیع برای استادکاران و کارگران ساختمان (موضوع ماده 94 اصلاحی 1352 قانون شرکت‌های تعاونی مصوب 1350 با اصلاحات بعدی) که از آن به عنوان شرکت‌های تعاونی تأمین نیاز حرفه‌ای و صنفی این اشخاص یاد شده است در ارائه خدمات بیمه‌ای، درمانی، رفاهی، آموزشی و غیره تعارضی ندارد؛ زیرا هدف مقنن از ماده 18 قانون یادشده با توجه به صدر آن، ارتقای کیفیت خدمات، شفا‌ف‌سازی و شکل‌گیری بازار کار در زیربخش‌های مختلف بخش ساختمان و ایجاد سهولت و امنیت برای متقاضیان نیروی کار در این بخش است و در مقام محرومیت و یا ایجاد محدودیت برای شرکت‌های تعاونی مزبور نیست؛ لذا هر یک از تشکل‌های صنفی و شرکت‌های تعاونی یادشده در حدود اساسنامه خود می‌توانند فعالیت‌های مزبور در فرض سؤال را انجام دهند. شایسته ذکر است نظارت بر فعالیت آنها بر عهده وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است.
