کد نشست: ۱۴۰۳-۱۰۸۴۷ برگزار شده توسط استان سیستان و بلوچستان/ شهر ایرانشهر در تاریخ ۱۴۰۱/۰۵/۱۳
پرسش
چنانچه در بزه قتل عمدی اولیای دم در مرحله رسیدگی و قبل از صدور رأی از تقاضای قصاص صرف‌نظر و به دریافت دیه تراضی نمایند و متعاقباً دادگاه حکم به پرداخت دیه و تعیین مجازات حبس به لحاظ جنبه عمومی وفق ماده ۶۱۲ قانون مجازات بخش تعزیرات نماید و قاتل بعد از قطعیت حکم به موجب رضایت‌نامه رسمی گذشت اولیای دم را تحصیل و تقاضای اعمال ماده ۴۸۳ قانون آیین دادرسی کیفری نماید با توجه به اینکه اولیای دم یک مرتبه قبل از صدور رأی قطعی نسبت به قصاص گذشت کرده‌اند؛ دادگاه رسیدگی‌کننده با چه تکلیفی مواجه است؟
نظر هیئت عالی
چنانچه اولیاء دم پس از صدور حکم قطعی متهم به پرداخت دیه و مجازات قانونی مقرر در ماده 612 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات مصوب 1375، اعلام گذشت نمایند امکان اعمال ماده 483 قانون آیین دادرسی کیفری فراهم می‌باشد.
نظر اتفاقی
در فرض سوال که جنایت قتل عمدی است، طبق ماده ۱۶ قانون مجازات اسلامی مجازات اصلی و ابتدایی، قصاص نفس است؛ لکن طبق ماده 347 قانون مزبور اولیای‌دم این اختیار را دارند که در هر مرحله از مراحل تعقیب، رسیدگی و اجرای حکم، به‌طور مجانی یا با مصالحه برابر حق یا مال گذشت کنند طبق ماده 363 از همان قانون، گذشت اولیای دم پیش از صدور حکم یا پس از آن موجب سقوط حق قصاص است و محکومیت مرتکب به مجازات حبس مقرر در ماده 612 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مصوب 1375، مجازات تعزیری مستقلی است که به لحاظ اخلال در نظم و صیانت جامعه یا بیم تجری مرتکب یا دیگران صادر می‌شود. این «مجازات تعزیری» تابع احکام عام مقرر در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 در خصوص مجازات تعزیری از جمله ماده ۴۸۳ قانون آیین دادرسی کیفری می‌باشد. بنابراین با توجه به اطلاق عبارت «جرایم غیر قابل گذشت» در ماده 483 و اینکه جنایت عمدی مستوجب تعزیر غیر قابل گذشت است، در فرض سوال که حکم به پرداخت دیه و مجازات تعزیری صادر می‌شود و یا در سایر مواردی که جانی قصاص نشده و به جای آن تعزیر موضوع ماده 612 قانون مجازات اسلامی اعمال می‌شود در صورت گذشت اولیاء‌دم بعد از قطعیت حکم، مقررات ماده 483 قانون آیین دادرسی کیفری اعمال می‌‌گردد.
منبع: سایت نشست های قضایی
