شماره نظریه : 7/1403/929شماره پرونده : 1403-192-929ع
استعلام:
در خصوص جرایم و دعاوی موضوع قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ‌ها مصوب 1374 با اصلاحات و الحاقات بعدی و با لحاظ ماده 28 قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور مصوب 1395، آیا سازمان جهاد کشاورزی از پرداخت هزینه دادرسی دعاوی مدنی و کیفری معاف است؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :
اولاً، به موجب برخی قوانین خاص و در راستای تأمین اهداف خاصی، دولت از پرداخت هزینه دادرسی معاف شده است. در این موارد تمامی دعاوی راجع به موضوع آن قانون خاص، مشمول این معافیت است؛ اما تشخیص نوع دعوا و انطباق آن با مفاد قانون و تشخیص همراستا بودن یا نبودن دعوا با اهداف معافیت یادشده، امری مصداقی است که بر عهده مرجع قضایی رسیدگی‌کننده است و نمی‌توان درباره این قوانین خاص، حکمی کلی بیان کرد. ثانیاً، با عنایت به ماده 28 قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه مصوب 1395 که مقرر می‌دارد «به منظور رفع تصرف از اراضی دولتی، ملی و وقفی، سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور، سازمان امور اراضی و سازمان حفاظت محیط زیست، سازمان اوقاف و امور خیریه و وزارت راه و شهرسازی حسب مورد پس از تأیید بالاترین مقام دستگاه اجرایی مربوط، از پرداخت هزینه‌های دادرسی معاف می‌باشند»، چنانچه دستگاه اجرایی ذی‌ربط (در فرض سؤال سازمان جهاد کشاورزی) به منظور رفع تصرف از اراضی مذکور در این قانون هرگونه دعوایی طرح یا اعتراض کند، با رعایت مقررات این ماده از پرداخت هزینه دادرسی معاف است؛ بنابراین دعاوی غیر مرتبط با تصرفات اراضی فوق‌الذکر، از شمول معافیت قانونی موضوع این ماده خارج است.
